Risale-i Nur/İşârâtü'l-İ'câz/Bakara Sûresi/23-24. âyetlerin tefsiri/Mukaddeme/Altıncı Mesele (s:238)

.Müteşabihat dahi ince ve müşkil istiarelerin bir kısmıdır. Zira müteşabihat, ince hakikatlere suretlerdir."Kur'ân'da müşkilât vardır" dedikleri birinci şüphenin ikinci kısmına cevap:İşkâl dedikleri şey ya üslûbun pek yüksek ve muhtasar olmasıyla mânânın çok derin ve inceliğinden ileri gelir; Kur'ân'ın müşkilâtı bu kabildendir. Veya ibarede karışık ve düğümlü noktaların bulunmasından neş'et eder; Kur'ân-ı Kerim, bu kısım müşkilâttan müberrâ ve münezzehtir. Acaba cumhurun zihninden uzak ve pek derin hakikatleri kolay ve kısa bir suretle avâm-ı nâsın fehimlerine yakınlaştırmak ayn-ı belâgat değil midir? Belâgat, mukteza-yı hali müraattan ibaret değil midir? Hey gözlerin kör olsun herif! "Yaratılışa ve maddiyata dair meselelerde Kur'ân müphem geçmiştir" dedikleri ikinci şüphelerine cevap, şöyle ki:Şecere-i âlemde, meylül-istikmâl vardır. Yani, kâinatın, bir ağaç gibi, bütün zerrâtı ve eczası kemâle meyleder ve kemâle doğru yürümektedirler. O umumî meylü'l-istikmâlden ayrı olarak, insanda da meylü't-terakki vardır. Bu meylü't-terakki çekirdek gibidir; neşvünemâsı pek çok tecrübeler vasıtasıyla olur ve çok fikirlerin mahsulü olan neticelerin içtimâıyla teşekkül ve tevessü etmekle fünunu intaç eder. Bu fünun da, mürettebedir. Yani her ikinci fen, birincisinin neticesidir. Birincisi olmasa, o olamaz. Birincisinin ona mukaddeme ve ulûm-u mütearife hükmünde olması şarttır.Buna binaen, bundan on asır evvel gelen insanlara fünun-u hâzırayı ders vermek veya garip meselelerden bahsetmek, onların zihinlerini şaşırtmaktan ve o insanları safsatalara atmaktan gayrı bir faide vermezdi. Meselâ, Kur'ân-ı Kerim, "Ey insanlar! Şemsin sükûnuna, arzın hareketineHaşiye ve bir katre su içinde Hasta halimde, nevm ile yakaza arasında ihtar edilen bir nüktedir. Şemsin, yerinde, Mevlevî-vâri yaptığı semâvî hareketi, kuvve-i cazibeyi tevlit etmek içindir, kuvve-i cazibe de manzume-i şemsiye ile anılan güneşe bağlı yıldızları düşmek tehlikesinden kurtarmak içindir. Demek şemsin mihverinde dairevâri cereyan ve hareketi olmasa yıldızlar düşerler (Said Nursî).

[Muhterem Müellif, diğer bir risalesinde şöyle diyor: Evet, güneş bir meyvedardır, silkinir, tâ düşmesin seyyar olan yemişleri. Eğer sükûnuyla sükûnet eylese, cezbe kaçar, ağlar fezada muntazam meczupları (Mütercim)].

Risale-i Nur/Emirdağ Lahikası/Emirdağ Lahikası - II/60.~79. Mektuplar/Mektup: 72Risale-i Nur/Emirdağ Lahikası/Emirdağ Lahikası - II/20.~39. Mektuplar/Mektup: 27Risale-i Nur/Emirdağ Lahikası/Emirdağ Lahikası - II/140.~151. MektuplarRisale-i Nur/Emirdağ Lahikası/Emirdağ Lahikası - II/20.~39. Mektuplar/Mektup: 37Risale-i Nur/Emirdağ Lahikası/Emirdağ Lahikası - II/80.~99. Mektuplar/Mektup: 94Risale-i Nur/Emirdağ Lahikası/Emirdağ Lahikası - I/200.~221. Mektuplar/Mektup: 212Risale-i Nur/Emirdağ Lahikası/Emirdağ Lahikası - II/140.~151. Mektuplar/Mektup: 141Risale-i Nur/Emirdağ Lahikası/Emirdağ Lahikası - I/1.~19. Mektuplar/Mektup: 11Risale-i Nur/Emirdağ Lahikası/Emirdağ Lahikası - I/20.~39. Mektuplar/Mektup: 28Risale-i Nur/Emirdağ Lahikası/Emirdağ Lahikası - II/80.~99. Mektuplar/Mektup: 83Risale-i Nur/Emirdağ Lahikası/Emirdağ Lahikası - II/40.~59. Mektuplar/Mektup: 42Risale-i Nur/Emirdağ Lahikası/Emirdağ Lahikası - I/180.~199. Mektuplar/Mektup: 198Risale-i Nur/Emirdağ Lahikası/Emirdağ Lahikası - I/180.~199. Mektuplar/Mektup: 195Risale-i Nur/Emirdağ Lahikası/Emirdağ Lahikası - I/120.~139. Mektuplar/Mektup: 138Risale-i Nur/Emirdağ Lahikası/Emirdağ Lahikası - I/80.~99. Mektuplar/Mektup: 93Risale-i Nur/Emirdağ Lahikası/Emirdağ Lahikası - I/20.~39. Mektuplar/Mektup: 28Risale-i Nur/Emirdağ Lahikası/Emirdağ Lahikası - I/1.~19. Mektuplar/Mektup: 15Risale-i Nur/Emirdağ Lahikası/Emirdağ Lahikası - II/140.~151. Mektuplar/Mektup: 151Risale-i Nur/Emirdağ Lahikası/Emirdağ Lahikası - II/40.~59. Mektuplar/Mektup: 49Risale-i Nur/Emirdağ Lahikası/Emirdağ Lahikası - II/60.~79. Mektuplar/Mektup: 74Risale-i Nur/Emirdağ Lahikası/Emirdağ Lahikası - II/60.~79. Mektuplar/Mektup: 78Risale-i Nur/Emirdağ Lahikası/Emirdağ Lahikası - I/200.~221. Mektuplar/Mektup: 220Risale-i Nur/Emirdağ Lahikası/Emirdağ Lahikası - II/80.~99. Mektuplar/Mektup: 83Risale-i Nur/Emirdağ Lahikası/Emirdağ Lahikası - I/40.~59. Mektuplar/Mektup: 51Risale-i Nur/Emirdağ Lahikası/Emirdağ Lahikası - I/80.~99. Mektuplar/Mektup: 95Risale-i Nur/Emirdağ Lahikası/Emirdağ Lahikası - II/100.~119. Mektuplar/Mektup: 111Risale-i Nur/Emirdağ Lahikası/Emirdağ Lahikası - I/40.~59. MektuplarRisale-i Nur/Emirdağ Lahikası/Emirdağ Lahikası - I/1.~19. Mektuplar/Mektup: 11Risale-i Nur/Emirdağ Lahikası/Emirdağ Lahikası - II/140.~151. Mektuplar/Mektup: 141Risale-i Nur/Emirdağ Lahikası/Emirdağ Lahikası - II/1.~19. Mektuplar/Mektup: 3Risale-i Nur/Emirdağ Lahikası/Emirdağ Lahikası - II/120.~139. Mektuplar/Mektup: 139Risale-i Nur/Emirdağ Lahikası/Emirdağ Lahikası - II/1.~19. Mektuplar/Mektup: 9Risale-i Nur/Emirdağ Lahikası/Emirdağ Lahikası - II/80.~99. Mektuplar/Mektup: 80Risale-i Nur/Emirdağ Lahikası/Emirdağ Lahikası - I/20.~39. Mektuplar/Mektup: 38Risale-i Nur/Emirdağ Lahikası/Emirdağ Lahikası - I/40.~59. Mektuplar/Mektup: 46Risale-i Nur/Emirdağ Lahikası/Emirdağ Lahikası - II/80.~99. Mektuplar/Mektup: 93Risale-i Nur/Emirdağ Lahikası/Emirdağ Lahikası - II/80.~99. Mektuplar/Mektup: 91Risale-i Nur/Emirdağ Lahikası/Emirdağ Lahikası - I/180.~199. Mektuplar/Mektup: 188Risale-i Nur/Emirdağ Lahikası/Emirdağ Lahikası - I/60.~79. Mektuplar/Mektup: 61Risale-i Nur/Emirdağ Lahikası/Emirdağ Lahikası - I/180.~199. Mektuplar/Mektup: 193Risale-i Nur/Emirdağ Lahikası/Emirdağ Lahikası - I/200.~221. Mektuplar/Mektup: 211Risale-i Nur/Emirdağ Lahikası/Emirdağ Lahikası - II/140.~151. Mektuplar/Mektup: 151Risale-i Nur/Emirdağ Lahikası/Emirdağ Lahikası - II/60.~79. Mektuplar/Mektup: 70Risale-i Nur/Emirdağ Lahikası/Emirdağ Lahikası - II/80.~99. Mektuplar/Mektup: 89Risale-i Nur/Emirdağ Lahikası/Emirdağ Lahikası - II/80.~99. Mektuplar/Mektup: 83Risale-i Nur/Emirdağ Lahikası/Emirdağ Lahikası - I/120.~139. Mektuplar/Mektup: 124Risale-i Nur/Emirdağ Lahikası/Emirdağ Lahikası - I/1.~19. Mektuplar/Mektup: 11Risale-i Nur/Emirdağ Lahikası/Emirdağ Lahikası - II/60.~79. Mektuplar/Mektup: 64Risale-i Nur/Emirdağ Lahikası/Emirdağ Lahikası - I/1.~19. Mektuplar/Mektup: 11Risale-i Nur/Emirdağ Lahikası/Emirdağ Lahikası - II/140.~151. Mektuplar/Mektup: 148